نقد و بررسی فیلم Joker که اخیرا جنجال بپا کرده و مورد پسند بسیاری از طرفداران شخصیت جوکر قرار گرفته است. با گیمر همراه باشید.
نگاهی نزدیک به فیلم Joker
سال ساخت: ۲۰۱۹
امتیاز: ۸.۹
بودجه ساخت: ۵۵ الی ۷۰ میلیون دلار
فروش جهانی: تا کنون ۷۷۶.۷ میلیون دلار
بازیگران: Joaquin Phoenix
کارگردان: Todd Phillips
نویسنده: Todd Phillips و Scott Silver
خلاصه داستان:
آرتور فلکر (با بازی آقای واکین فینیکس) فردی که مورد بی توجهی همه قرار گرفته است علی رقم داشتن سن و سالی نسبتاً بالا کماکان شغلی مناسب برای خود نیافته است و به ناچار به عنوان یک بازیگر خیابانی با لباس یک دلقک مسخره مشغول به کار است. علاوه بر این آمد کم، او از مادر خود که به یک بیماری نا علاج مبتلا است نیز مراقبت می کند.
نگاه نزدیک به فیلم کامیک Joker
مشکلات آقای فلکر به اینجا ختم نشده و او علاوه بر مسائل ذکر شده از افسردگی و جامعه ستیزی نیز رنج می برد. شالوده‌های یک بیماری روانی زمانی که با کاتالیزگر یک شهر پر آشوب و در لبه ی ویرانی به نام شهر ارخام مخلوط می شود، مسیری برای تبدیل شدن به بزرگ‌ترین تبهکاری که جهان به خود دیده است را برای آرتور نمایان می کند.
بیشتر بدانید: موشکافی تریلر فیلم Joker
فیلم جوکر را نه آن گونه که دسته بندی شده است، یعنی یک فیلم کامیک بوکی بلکه می توان به عنوان یک فیلم درام تمام عیار در نظر گرفت. در کل می توان گفت فیلم کامیک Joker، یک درام و زندگی نامه از چگونگی تبدیل یک فرد عادی به یک تبهکار دیوانه است که به اشتباه در ژانر نا مربوطه قرار گرفته است.
نقد فیلم:
بی شک می توان گفت شخصیت منفی جوکر به قدری در میان کامیک بازان از محبوبیت و علاقه مندی بالایی بر خوردار است که می توان به آن لقب پر طرفدارترین شخصیت ضد قهرمان را در دنیای کامیک بوک‌ها داد. سر منشأ این محبوبیت به دست آمده را نیز نه تنها از میان کامیک بوک‌ها، بلکه از اقتباس سه گانه آقای کریستوفر نولان (Christopher Nolan) از دنیای کامیک‌های دی سی (DC) باید جست.
استفاده درست آقای نولان از تمام عناصر مورد نیاز برای یک فیلم عالی قهرمانی از یک سو و بازی شاهکار به نوعی تمام بازیگران این سه اثر از سویی دیگر باعث شده است که دنیای سینمایی دی سی به عنوان آن چه امروزه شاهد آن هستیم باشد. البته نباید سرنوشت تلخ و ناکامی‌های امروزه فیلم‌های دی سی همچون لیگ قهرمانان (Justice League) را در قاب کلی و دور نمای اصلی این دنیای سینمایی به رخ کشید، چرا که فیلم کامیک Joker جانی دوباره به این دنیای سینمایی بخشیده است.
نقد و بررسی فیلم جوکر
همان گونه که اشاره شد، بازی بی نقص آقای هیث لجر (Heath Ledger) در نقش جوکر و در ادامه بازی نه چندان خوب آقای جرد لتو (Jared Leto) در این نقش به نوعی نشان دهنده ی آن چه از شخصیت کامیک جوکر به عنوان یک ضد قهرمان انتظار می رفت بودند، اما فیلم کامیک Joker از آن چه تا کنون دیده اید متفاوت‌تر خواهد بود.
بیشتر بدانید: نگاهی نزدیک به فیلم ترسناک In the Tall Grass
خوب اولین تفاوت اصلی این فیلم با سایر حضورهای شخصیت جوکر در این نقطه است که در این فیلم هیچ خبری از یک شخصیت مثبت به نام بتمن نیست که در مقابل جوکر ایستادگی کند. در واقع این فیلم نشان دهنده ی مسیر چگونگی ساخته شدن شخصیت کامیک جوکر است. از همین رو هیچ نیازی به یک شخصیت مثبت و نقطه مقابل جوکر در فیلم احساس نمی شود، چرا که تمرکز اصلی فقط و فقط بر روی سر گذشت شخصیت جوکر است.
نقد فیلم Joker
این تمرکز همه جانبه بر روی یک شخصیت، دومین تفاوت اساسی این فیلم با سایر فیلم‌های را آشکار می کند. همان قدر که آقای نولان و سایر کارگردان‌های سری فیلم‌های دنیای بتمن از نا مشخص بودن سرگذشت شخصیت جوکر چه برای ترسناک نشان دادن این شخصیت و چه برای جذاب کردن نیمه تاریک آن استفاده کرده اند، در فیلم کامیک Joker آقای تاد فیلیپس (Todd Phillips) از حقیقت ذاتی پشت این شخصیت در مسیر اهداف خود کمک جسته است.
بیشتر بدانید: تریلر فیلم جدید Joker
آری درست است در آثار مشابه ساخته شده آقای کریستوفر نولان این مه که گذشته شخصیت جوکر را در بر گرفته است به قدری مرموز است که مو بر تن هر بیننده ای را سیخ می کند و حتی در این آثار چگونگی ایجاد زخم‌های دهان جوکر به یک معما تبدیل می شود که جواب آن هر بار توسط جوکر به شکلی متفاوت‌تر روایت می شد، ولی به شما قول می دهم که فیلم کامیک Joker با روایت حقیقت نهفته بر پشت چهره ارایش شده جوکر شما را به عمق ترسناکی خواهد برد که به معنی واقعی شوکه خواهید شد.
تاد فیلیپس و واکین فینیکس در فیلم جوکر
وجود یک فیلم از سرگذشت شخصیت جوکر در این چند ساله و با افت محبوبیت این شخصیت به لطف برخی از فیلم‌های سطح پایین به شدت احساس می شد.
جاذبه دیگر فیلم علاوه بر دست گذاشتن بر روی یک داستان نا گفته از دنیای کامیک بوک‌ها را می توان حضور آقای واکین فینیکس در نقش جوکر دانست. همان گونه که گفته شد در این فیلم توجه اصلی به قدری روی شخصیت جوکر است که به جرئت می توان گفت هیچ صحنه ای در فیلم وجود ندارد که در آن آقای فینیکس حضور نداشته باشد.
حضور آقای فینیکس در فیلم به شدت شبیه استفاده از رنگ آبی در طول کل سکانس‌های فیلم Blue Is the Warmest Color است، از همین رو باید گفت که تمم فشارها و وزن کلی فیلم بر روی آقای فینیکس است. ولی همین ابتدا کمی در مورد آقای واکین فینیکس باید برایتان بگویم.
صحنه ای از فیلم جوکر
آقای فینیکس در انتخاب نقش‌ها به قدری وسواس به خرج می دهد که در صنعت فیلم سازی به او لقب وسواسی‌ترین فرد در انتخاب فیلم نامه‌ها را داده اند. اگر در مورد نقش‌های رد شده توسط آقای فینیکس برایتان بگویم بی شک دود از کله تان بلند خواهد شد. در نتیجه انتخاب شدن آقای فینیکس برای بازی در نقش شخصیت کامیک جوکر را نباید از سرنوشت دانست، بلکه باید گفت آقای فینیکس بی شک پتانسیلی خاص در این نقش دیده است که خود را برای ایفای آن مناسب دیده اند.
با توجه به نظر شخصی من و صد البته تمام نظراتی که تا کنون از سوی بینندگان و منتقدان مطرح شده است، باید به این اصل رسید که آقای فینیکس به معنی واقعی در این فیلم استثنایی بوده است. زبان زد این بازی بی نقص تا جایی پیش رفته است که بسیاری نه تنها آقای واکین فینیکس را نامزد احتمالی جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد ۲۰۱۹ دانسته اند، بلکه پله جلوتر رفته و جایزه را نیز به او داده اند.
آقای جرد لتو در نقش جوکر
آقای فینیکس در این فیلم به زیبایی به درک درستی از ماهیت واقعی شخصیت جوکر دست یافته است. این شخصیت طراحی شده توسط آقای فینیکس به قدری دارای لایه‌های پنهان شخصیتی است که باید ساعت‌ها به نقد و بررسی آن پرداخت. از آنجایی که شخصیت آرتور در ابتدای فیلم به شکل غیر منصفانه ای مورد حقارت جامعه قرار می گیرد، در بینندگان احساس همزاد پنداری و تأسفی خاص به وجود می آید ولی در ادامه و تولد شخصیت جوکر این حس کم رنگ شده و جای خود را با ترس عوض می کند. ولی خوب تبدیل این دو حس به یک دیگر که کار هر هنرمند و بازی گری است، پس آقای فینیکس چه کار تازه ای انجام داده است.
بیشتر بدانید: Joaquin Phoenix در لباس جدید جوکر
آقای فینیکس به قدری استادانه این شخصیت را خلق کرده است که در کل فیلم از همان ابتدا تا آخرین سکانس بیننده در برزخی میان حس ترس و تأسف باقی می ماند. در همان ابتدا حتی در بدترین شرایط پشت چهره آرتور یک تاریکی خاصی دیده می شود و بر عکس در لحظات وحشی گرانه فیلم، شخصیت جوکر کاملاً بی گناه جلوه می کند. در واقع آقای واکین فینیکس حسی جدید به نام تراسف را خلق کرده است.
هیث لیجر در نقش جوکر
باید متذکر شد که این سبک از شخصیت سازی توسط آقای فینیکس به هیچ وجه یک شبه ساخته و پرداخته نشده است، بلکه با توجه به مصاحبه‌های صورت گرفته با آقای فینیکس، او چندین و چندین ماه را به مطالعه در مورد بیماری‌های روانی سپری کرده است. حتی با توجه به برخی از شایعات او چندین هفته را در یک تیمارستان روانی سپری کرده است تا به درک کاملی از یک بیمار جامعه ستیز دست یابد. از همین رو است که شخصیت طراحی شده توسط آقای فینیکس از هر لحاظ حتی آن خنده‌های معروف، پا را یک مرحله فراتر از آن چه تا کنون شاهد آن بوده ایم نهاده است.
با توجه به گفته‌های خود آقای فینیکس، نوعی بیماری روانی وجود دارد که در آن زمانی که بیمار دچار تنش می شود بی اختیار شروع به خندیدن می کند، این خندیدن تا حدی پیش می رود که بیمار حتی توان نفس کشیدن را نیز از دست می دهد. در برخی از لحظات فیلم گلو درد و سرفه‌های خونی پس از فیلم برداری آقای واکین فینیکس به طرز عجیب و دردناکی قابل لمس هست.
صحنه ای از تریلر فیلم جوکر
با اضافه کرد قضیه کاهش وزن بسیار زیاد آقای فینیکس برای نزدیک شدن به استایل بدنی مورد انتظار شخصیت جوکر به مطالب ذکر شده، خواهید فهمید که امسال جایزه اسکار برترین بازیگر مرد به احتمال زیاد به چه کسی تعلق خواهد گرفت.
بیشتر بدانید: موشکافی تریلر فیلم Breaking Bad: El Camino
سبک فیلم برداری مورد استفاده در فیلم نیز به شکل استادانه ای انجام شده است. پالت‌های رنگ بندی استفاده شده در سکانس‌ها و لوکیشن‌های فیلم به زیبایی انتخاب شده اند از همین رو با کنار هم گذاشتن تمام این نقاط مثبت سبک فیلم‌برداری فیلم به قدری جلو می رود که می توان گفت فیلم به نوعی به یک تابلو مصور هنرمندانه تبدیل شده است.
شباهت فیلم Joker و Taxi Driver
تنهاترین ایرادی که بر فیلم کامیک Joker می توان گرفت، سبک اقتباسی است که از آثار کارگردان مطرح سینما یعنی آقای اسکورسیزی (Martin Scorsese) اجاره کرده است. فیلم جوکر از لحاظ داستانی به شکل عجیبی به فیلم راننده تاکسی (Taxi Driver) و پادشاه کمدی (The King of Comedy) آقای اسکورسیزی شباهت دارد.
البته آقای تاد فیلیپس به این ایده گیری به شکل کاملی اعتراف کرده است، و این اعتراف به قدری زیبا در فیلم جا سازی شده است که جمله معروف میان هنرمندان در اینجا معنی می یابد.
«همیشه یک هنرمند، خود یا سرچشمه هنر خود را در آثارش پنهان می کند.»
خوب شاید اکنون حضور بی ربط و نا لازم آقای رابرت دنیرو (Robert De Niro) در فیلم جوکر برایتان معنی پیدا کند. آقای رابرت دنیرو در هر دو فیلم راننده تاکسی و پادشاه کمدی حضور داشته است. علاوه بر این در طول فیلم برخی از سکانس‌های بازسازی شده از اثر راننده تاکسی مشاهده می شود.
آری این حجم از شباهت هیچ گاه تصادفی نبوده است، بلکه آن را باید اشاره ای عادلانه به ایده و دادن بخشی از حق امتیاز فیلم کامیک Joker به آقای اسکورسیزی دانست.
نتیجه گیری:
به عنوان سخن پایانی باید متذکر این امر شد که فیلم از تمام لحاظ در سبک و سیاق خود بی نقص است. این بی نقصی تا جایی پیش می رود که می توان آن را برترین فیلم کامیک بوک در تاریخ سینما دانست. آری درست است فیلم‌هایی همچون Deadpool به شکل معجزه آسایی جذاب و سرگرم کننده هستند و یا سری فیلم‌های انتقام جویان (Avengers) هر ساله چند میلیارد دلار سود به ارمغان می آورند، ولی خوب بیایید با هم صادق باشیم، آیا یک روز پس از دیدن این فیلم‌ها حتی یک دقیقه هم به آن‌ها فکر می کنید؟
بهترین فیلم کامیک بوکی سینما
به احتمال زیاد نه. ولی فیلم کامیک Joker همانند آثاری همچون فیلم لوگان (Logan) حتی تا چند ماه نیز فکر شما را به خود درگیر خواهد کرد. تنهاترین ایراد وارده، اقتباس سازندگان این فیلم از دو فیلم مطرح آقای اسکورسیزی است. در پاسخ به این سؤال مطرح شده در یک کلام باید گفت.
بالاخره هر اثر و ایده ای از یک چیز اقتباس شده است. حتی گفته می شود فیلم نامه فیلم شاهکار ۲۰۰۱: A Space Odyssey نیز از یک داستان کوتاه پخش شده در رادیوی محلی اقتباس شده است.
نظرات